Η χθεσινή βεβήλωση του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Άουσβιτς με την αναγραφή αντισημιτικών συνθημάτων ξυπνάει σκοτεινές μνήμες της ευρωπαϊκής ιστορίας. Η ΕΕ παρακολουθεί με προσοχή την άνοδο του αντισημιτισμού το τελευταίο διάστημα και η Κομισιόν κοινοποίησε σχέδιο αντιμετώπισης.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Στρατηγικού Διαλόγου πραγματοποίησε έρευνα για την άνοδο του αντισημιτισμού στο διαδίκτυο.
Η έρευνα προχώρησε σε σύγκριση των δεδομένων από τους δύο πρώτους μήνες του 2020 με τους δύο πρώτους μήνες του 2021, σε περιεχόμενο γραμμένο στη γαλλική και τη γερμανική γλώσσα.
Τα ευρήματα της έρευνας είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά. Οι πρώτοι δύο μήνες του 2021 έδειξαν 7 φορές περισσότερο αντισημιτικό περιεχόμενο στο twitter, το Facebook και το Telegram στα γαλλικά και κατά δεκατρείς(!) φορές αύξηση στα γερμανικά, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020.
Η πανδημία τροφοδότησε εξτρεμιστικές και συνωμοσιολογικές αντιλήψεις, δίνοντας χώρο σε ομάδες, εμφορούμενες από τέτοιες ιδέες να διαδώσουν το αντιδραστικό και αντισημιτικό τους περιεχόμενο, κυρίως μέσα από το διαδίκτυο, σύμφωνα με την έρευνα.
Στις 22 Ιουλίου η Κομισιόν δημοσίευσε μια έρευνα σχετικά με την άνοδο του βίαιου ακροδεξιού εξτρεμιστικού λόγου στα ψηφιακά μέσα. Στα στοιχεία που ξεχώρισαν από την έρευνα είναι ότι ο εξτρεμιστικός ακροδεξιός λόγος έθετε στο επίκεντρο τους «μη-λευκούς ανθρώπους και τους Εβραίους».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει ότι τα κράτη μέλη δεν συλλέγουν επαρκή όγκο δεδομένων και δεν υπάρχει κι ένας ενιαίος τρόπος ή κάποιο κοινό πλαίσιο για την κατηγοριοποίηση και τον ορισμό πράξεων ως αντισημιτικών από τις εθνικές αρχές.
Μάλιστα η έλλειψη δεδομένων φωτίζει και μια άλλη πλευρά. Φαίνεται πώς θύματα αντισημιτικών επιθέσεων και διακρίσεων διστάζουν να καταγγείλουν τα περιστατικά στις αρχές. Η Επιτροπή καλεί τις αρχές να ενθαρρύνουν τα θύματα να αναφέρουν τέτοιες πράξεις καθώς και να συγκροτηθούν ανάλογα συστήματα για την καταγραφή τέτοιων περιστατικών.
Η μεγαλύτερη έρευνα για διακρίσεις και εγκλήματα μίσους σε βάρος των Εβραίων
Το 2018 η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για τα Θεμελιώδη δικαιώματα πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ για τον Εβραϊκό πληθυσμό και τις διακρίσεις που υφίσταται.
Καλύπτοντας 12 κράτη-μέλη που κατοικούν το 95% του Ευρωπαϊκού-Εβραϊκού πληθυσμού, η έρευνα κάλυψε σχεδόν 16.500 άτομα που αυτοπροσδιορίζονται ως Εβραίοι.
Στην έρευνα οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν τον αντισημιτισμό ως πιο έντονο και προβληματικό στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (89 %), ακολουθούμενο από δημόσιους χώρους (73 %), μέσα ενημέρωσης (71 %) αλλά και στην πολιτική ζωή (70 %).
Οι πιο συνηθισμένες αντισημιτικές δηλώσεις που συναντούν οι Εβραίοι – και σε τακτική βάση – περιλαμβάνουν ότι «οι Ισραηλινοί συμπεριφέρονται σαν ναζί απέναντι στους Παλαιστίνιους» (51 %), ότι «οι Εβραίοι έχουν υπερβολική δύναμη» (43 %) και ότι «οι Εβραίοι εκμεταλλεύονται το Ολοκαύτωμα για τους δικούς τους σκοπούς» (35 %). Οι ερωτώμενοι συναντούσαν συχνότερα τέτοιες δηλώσεις στο διαδίκτυο (80 %), ακολουθούμενες από άλλα μέσα εκτός του Διαδικτύου (56 %) και σε πολιτικές εκδηλώσεις (48 %).
Η έρευνα έδειξε ότι εκατοντάδες Εβραίοι βίωσαν προσωπικά αντισημιτική φυσική επίθεση. Περισσότεροι από ένας στους τέσσερις (28 %) υπέστη αντισημιτική παρενόχληση τουλάχιστον μία φορά. Σχεδόν οι μισοί ανησυχούσαν μήπως υποστούν αντισημιτικές λεκτικές προσβολές ή παρενόχληση (47 %) και τέσσερις στους 10 ανησυχούσαν για αντισημιτική φυσική επίθεση (40 %).
Ένας στους τρεις (34 %) ερωτηθέντες αποφεύγουν να επισκεφθούν εβραϊκές εκδηλώσεις ή τοποθεσίες επειδή δεν αισθάνονται ασφαλείς ως Εβραίοι όταν βρίσκονται εκεί ή στο δρόμο τους εκεί. Πάνω από το ένα τρίτο σκέφτηκε να μεταναστεύσει (38 %) τα πέντε χρόνια πριν από την έρευνα, επειδή δεν ένιωθαν ασφαλείς ως Εβραίοι στη χώρα όπου ζουν.
Χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στη δημοσιότητα την πρώτη Ευρωπαϊκή στρατηγική για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού και την προώθηση της «Εβραϊκής ζωής». Είναι ένα φιλόδοξο και ευρύ σχέδιο που, όπως αναφέρει η Επιτροπή, θα καταπολεμήσει μια απειλή «όχι μόνο προς τις εβραϊκές κοινότητες και την εβραϊκή ζωή, αλλά και απέναντι στη δημοκρατία και τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποφασισμένη να δώσει τέλος σε αυτό», αναφέρει η Κομισιόν.
Η στρατηγική αφορά στα διάστημα 2021-2030 και επιδιώκει με ένα σημαντικό χρηματοδοτικό πακέτο, μέσα από πολλά προγράμματα, όπως το Erasmus ή το «Ορίζοντας Ευρώπη» και αλλά, να στηρίξει την ενημέρωση, την πρόληψη και την ενίσχυση όλων εκείνων των εκπαιδευτικών, πολιτικών και κοινωνικών μηχανισμών που θα εμποδίσουν την ανάπτυξη και προώθηση του αντισημιτισμού στην Ευρώπη.