Όταν ο Gordon Bowker, ο Jerry Baldwin και ο Zev Siegl άνοιξαν τα Starbucks στην Pike Place Market του Σιάτλ, σαν σήμερα, στις 30 Μαρτίου 1971, είχαν ελάχιστη επιχειρηματική εμπειρία και ακόμη λιγότερα μετρητά. Αλλά ήταν σίγουροι ότι μόλις οι κάτοικοι του Σιάτλ ανακάλυπταν τη γεύση ενός υπέροχου καφέ, θα κολλούσαν και κάτι θα έβαζαν στην τσέπη… Πόσο δίκιο είχαν!
Της Πέπης Οικονομάκη
Ο Siegl και ο Bowker ήταν κάτοικοι του Σιάτλ ενώ ο Baldwin μεγάλωσε στο San Francisco Bay Area. Μεγάλωσαν σε διαφορετικές συνθήκες και οι διαφορές στις προσωπικότητες και τις δεξιότητές τους ήταν αυτό που τελικά συντέλεσε στην επιτυχία της συνεργασίας τους.
Από διαφορετικούς κόσμους
Η οικογένεια του Zev Siegl μετακόμισε στο Σιάτλ από τη Νέα Υόρκη το 1956, όταν ο πατέρας του, ο βιολονίστας Henry Siegl (1911-1997), δέχτηκε τη θέση του αρχιμουσικού της Συμφωνικής του Σιάτλ.
Ο Gordon Bowker γεννήθηκε στο Όκλαντ της Καλιφόρνια και ήταν μόλις τριών μηνών όταν ο πατέρας του, Gordon Albert Bowker (1918-1943) πέθανε υπηρετώντας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το υποβρύχιό του βυθίστηκε στα στενά του Αγίου Γεωργίου στα ανοικτά της Παπούα, Νέα Γουινέα – το πλοίο και το πλήρωμα δεν βρέθηκαν ποτέ. Η μητέρα του Gordon, Hazel Ringseth Bowker (1915-1991), μετακόμισε με τον μικρό γιο της στο Σιάτλ για να ζήσει με τους γονείς της, Νορβηγούς μετανάστες.
Ο Jerry Baldwin, γιος του Rowland Baldwin (1914-1989), ενός γαλατά που μοίραζε τις φιάλες με το γάλα πόρτα – πόρτα, και της Patricia Brodeur Baldwin (γεν. 1923), η οποία εργαζόταν στην επεξεργασία δεδομένων για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και την IBM, είχε δύσκολη εφηβική ηλικία εξαιτίας του χωρισμού των γονιών του. Ο Τζέρι χρειάστηκε να αλλάξει τρία διαφορετικά λύκεια προτού γραφτεί στο Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο.
Δημιουργικές φιλοδοξίες
Baldwin και Bowker, συναντήθηκαν τυχαία στην ουρά για να πάρουν τις θέσεις τους στον κοιτώνα του δεύτερου έτους, στο Πανεπιστήμιο. Κανείς από τους δύο δεν είχε κάνει προεγγραφή και ο κοιτώνας ήταν γεμάτος. Κοίταξαν ο ένας τον άλλον και είπαν: “Θέλεις να πάμε να βρούμε ένα διαμέρισμα;”
Η Siegl κόλλησε στην παρέα μέσω μιας άλλης απίθανης σύμπτωσης. Το 1962 έπιασε δουλειά στην Παγκόσμια Έκθεση Century 21 του Σιάτλ, όπου ανήρτησε μια ανακοίνωση ότι θα πήγαινε στη Νέα Υόρκη μέσω Σαν Φρανσίσκο και έψαχνε για επιβάτες. Ο Bowker που βρισκόταν στο Σιάτλ για το καλοκαίρι, κανόνισε την επιστροφή του στη Νέα Υόρκη με τον Siegl. Στη στάση τους στο Σαν Φρανσίσκο, ο Siegl γνωρίστηκε και με τον Baldwin.
Οι τρεις άνδρες βρέθηκαν ξανά μαζί, αρκετά χρόνια αργότερα, αυτή τη φορά στο Σιάτλ, αφού ο Baldwin απολύθηκε από τον στρατό. Ήρθε στην πόλη για μια επίσκεψη και αποφάσισε να μείνει. Βρήκε δουλειά στην Boeing. Ο Siegl δίδασκε στο σχολείο. Ο Bowker εργαζόταν ως συγγραφέας και συντάκτης σε περιοδικό του Σιάτλ. Όλοι τους είχαν δημιουργικές αλλά διαφορετικές φιλοδοξίες.
Και δε φτιάχνουμε μια εταιρεία καφέ;
Μια μέρα, κατά τη διάρκεια ενός γεύματος που ακολούθησε ένας κακός καφές, ο Bowker έριξε την ιδέα. Στο Βανκούβερ είχε δοκιμάσει το πιο ποιοτικό ρόφημα καφέ σε μια εταιρεία που ονομαζόταν Murchie’s. Γιατί να μην έχει ποιοτικό καφέ και το Σιάτλ;
Μέσω αναζητήσεων σε τηλεφωνικούς καταλόγους και εφημερίδες, εντόπισαν μια εταιρεία «γκουρμέ» καφέ στο Μπέρκλεϊ, που ονομαζόταν Peet’s. Τηλεφώνησαν στον Alfred Peet και τα βρήκαν! Ο Peet συμφώνησε να προμηθεύει τη νεοσύστατη εταιρεία τους με φρεσκοκαβουρδισμένους κόκκους καφέ αλλά και να τους δείξει τη τέχνη του καβουρδίσματος.
Οι συνέταιροι νοίκιασαν ένα γωνιακό μαγαζί με βιτρίνα στο παλιό ξενοδοχείο Harbor Heights Hotel στη Western Avenue 2000, βόρεια της αγοράς Pike Place. Το ενοίκιο ήταν 137,50 δολάρια. Για την αρχική χρηματοδότηση, κάθε εταίρος έβαλε 1.500 δολάρια και εξασφάλισαν ένα τραπεζικό δάνειο ύψους 5.000 δολαρίων.
Starbucks από… Moby-Dick!
Κατά τη διαδικασία ανεύρεσης του κατάλληλου ονόματος για τη νέα επιχείρηση καφέ, ο σχεδιαστής Terry Heckler, συνεργάτης του Bowker πρότεινε ότι τα ονόματα που άρχιζαν με τα γράμματα “ST” είχαν έντονο, αξιομνημόνευτο χαρακτήρα. Μια μέρα ο Bowker, κοιτάζοντας έναν παλιό μεταλλευτικό χάρτη που κρεμόταν στο γραφείο της εταιρείας του στην προκυμαία, παρατήρησε μια πόλη που ονομαζόταν Starbo: “Τη συνέδεσα αμέσως με τον χαρακτήρα του Μόμπι Ντικ και είπα “Στάρμπακ” … Και από εκείνη τη στιγμή έγινε Starbucks. Δεν χρειάστηκε και πολύ για να πείσω τον Ζεβ και τον Τζέρι“, είχε αποκαλύψει σε παλαιότερη συνέντευξη του ο Bowker.
Ο Heckler δημιούργησε και το λογότυπο του καταστήματος: μια γυμνόστηθη γοργόνα με δύο ουρές, την οποία οι εταίροι είδαν ως μια δελεαστική σειρήνα που θα προσέλκυε τους περαστικούς στο κατάστημα και ως μια εικόνα που θα θύμιζε θαλάσσιες περιπέτειες χωρίς να παραπέμπει συγκεκριμένα στον Moby Dick. (Το λογότυπο τροποποιήθηκε στη συνέχεια το 1987, το 1992 και το 2011.)
Για να εξοικονομήσουν χρήματα, οι Siegl και Bowker έφτιαξαν υπαίθριες επιγραφές για το κατάστημα, αλλά στη συνέχεια έπρεπε να πληρώσουν ακριβά μια επαγγελματική εταιρεία για να τις τοποθετήσει στην ετοιμόρροπη πρόσοψη του κτιρίου από τούβλο.
Στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της, η Starbucks δεν έμοιαζε καθόλου με τα μπαρ εσπρέσο που σερβίρουν φαγητό και ποτά και που σήμερα φέρουν το όνομά της. Το κατάστημα πουλούσε χύμα κόκκους καφέ, τσάι και μπαχαρικά αλλά και καφετιέρες, μύλους και τσαγιέρες. Ο μόνος παρασκευασμένος καφές δινόταν ως δείγμα.
Όπως αποκάλυψε ο Siegl αργότερα: “Με δόλωμα τον καφέ κάναμε τους ανθρώπους να περάσουν το κατώφλι του καταστήματός μας. Τους βάζαμε τον αρωματικό καφέ κάτω από τη μύτη τους και όλο και κάτι αγόραζαν…”.
Η φήμη των Starbucks εξαπλώθηκε από στόμα σε στόμα. Με το παρελθόν του στη δημοσιογραφία και τη διαφήμιση, ο Bowker ήξερε πώς να τραβήξει την προσοχή των δημοσιογράφων. Έστειλε ένα σαγηνευτικά αρωματικό πακέτο καφέ στον σημαίνοντα αρθρογράφο των Seattle Times, Don Duncan, ο οποίος πέρασε από το κατάστημα και έγραψε ένα ενθουσιώδες άρθρο.
Η εποχή Schultz
Το 1981, η Starbucks έκανε τέτοια εντύπωση στον Howard Schultz, έναν εμπορικό αντιπρόσωπο σουηδικής μάρκας ειδών κουζίνας και οικιακής χρήσης. Η ιδέα του Schultz που θα έκανε τη διαφορά ήρθε το 1983, όταν σε έκθεση ειδών σπιτιού στο Μιλάνο, εντυπωσιάστηκε από τις καφετέριες και εμπνεύστηκε την ανάπτυξη του Starbucks σε εθνική αλυσίδα καφετεριών.
Οι Baldwin και Bowker δεν ενθουσιάστηκαν με την ιδέα, οπότε ο Schultz εγκατέλειψε τη Starbucks και ξεκίνησε τη δική του αλυσίδα με την ονομασία Il Giornale, η οποία έγινε επιτυχημένη και επεκτάθηκε σε πολλές πόλεις.
Το 1987, ο Baldwin και ο Bowker αποφάσισαν να πουλήσουν τη Starbucks και ο Schultz εκμεταλλεύτηκε γρήγορα την κατάσταση και αγόρασε την εταιρεία, συνδυάζοντας όλες τις δραστηριότητές της κάτω από το εμπορικό σήμα Starbucks.
Η μεγαλύτερη αλυσίδα καφέ στον κόσμο
Μέσα σε τέσσερα χρόνια, το δίκτυο των καφέ έφθασε τα 100 σημεία πώλησης. Το 1996, άρχισε να ανοίγει καταστήματα εκτός Αμερικής και η Starbucks έγινε σύντομα η μεγαλύτερη αλυσίδα καφέ στον κόσμο. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας, η Starbucks είχε περίπου 2.500 καταστήματα σε 20 χώρες.
Το 2019 άνοιξε στο Σικάγο το μεγαλύτερο ψητοπωλείο Starbucks στον κόσμο, το Starbucks Reserve Roastery. Το 2021, η Starbucks λειτουργούσε περισσότερα από 32.000 καταστήματα σε όλο τον κόσμο.
