14 Φεβρουαρίου 1876: Το «μαλλιοτράβηγμα» Bell και Gray για την πατέντα του τηλεφώνου

Τελικά ποιος ήταν ο εφευρέτης του τηλεφώνου; Όχι, η απάντηση δεν είναι τόσο απλή όσο αυτή που μας παρουσίασαν στο σχολείο… Ο «πόλεμος» για το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ήταν μια πολυετής μάχη μεταξύ Μπελ και Γκρέι με πολλές ανατροπές… και μάλλον δεν ορίστηκε ποτέ τελικός νικητής!

Ο Alexander Graham Bell καταθέτει την αίτησή του για να κατοχυρώσει την πατέντα μιας συσκευής που  μεταδίδει τον ήχο μέσω των γραμμών του ηλεκτρικού. Πρόκειται για την πατέντα που θεωρείται η πολυτιμότερη όλων των εποχών. Είναι όμως πράγματι αυτός ο εφευρέτης του τηλεφώνου;

Στις 7 Μαρτίου της ίδιας χρονιάς, αφότου μελέτησε τις δύο ανταγωνιστικές αιτήσεις, το αρμόδιο γραφείο κατοχύρωσε την πατέντα στον Bell, με το σκεπτικό ότι τα χαρτιά του κατατέθηκαν δύο ώρες νωρίτερα από εκείνα του Gray!

Σύμπτωση ή συνωμοσία; 

Ασφαλώς, το γεγονός ότι και οι δύο αιτήσεις υποβλήθηκαν την ίδια ημέρα δεν ήταν μια σύμπτωση. Ο Gray προσέφυγε στη δικαιοσύνη, λέγοντας ότι ο Bell του είχε κλέψει την ιδέα. Η αίτησή του είχε παραδοθεί στο γραφείο ευρεσιτεχνιών το πρωί, αλλά παρέμεινε στον πάτο της στοίβας έως το απόγευμα, ισχυρίστηκε. Σύμφωνα με την δική του εκδοχή των γεγονότων, η αίτηση του Bell δεν κατατέθηκε παρά στις 12 το μεσημέρι, όμως ο δικηγόρος του ζήτησε να καταγραφεί άμεσα στο πρωτόκολλο.

Ο Gray έφτασε μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, αλλά δεν κατάφερε να πείσει τους δικαστές. Όταν πέθανε, το 1901, η νεκρολογία του στους New York Times προέβλεπε ότι οι ιστορικοί του μέλλοντος θα των δικαίωναν σαν τον εφευρέτη του τηλεφώνου. Αυτό όμως δεν συνέβη ποτέ.

Το βιβλίο «The Telephone Patent Conspiracy», του A. Edward Evenson, που κυκλοφόρησε το 2001, ισχυρίζεται ότι ο Gray κατέθεσε την αίτησή του πρώτος, αλλά ένας μέθυσος υπάλληλος δωροδοκήθηκε από τους πλούσιους υποστηρικτές του Bell –χωρίς ο ίδιος ο εφευρέτης να το γνωρίζει – για να αλλάξει την σειρά τον αιτήσεων και να δώσει στον Bell το προβάδισμα.

Το «The Telephone Gambit», του δημοσιογράφου Seth Shulman, που δημοσιεύτηκε το 2008, πηγαίνει ακόμα παραπέρα. Ισχυρίζεται ότι ο Bell, με τη βοήθεια δικηγόρων και ενός διεφθαρμένου υπαλλήλου, απέκτησε πρόσβαση στην αίτηση του Gray και αντέγραψε την ιδέα του, για να καταθέσει τη δική του πατέντα. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, οι δικηγόροι του Bell στη συνέχεια άλλαξαν τη σειρά των αιτήσεων, ώστε αυτή του πελάτη τους να φαίνεται πρώτη.

Μάλιστα, οι Bell και Gray δεν είναι οι μοναδικοί διεκδικητές της «πατρότητας» του τηλεφώνου. Στη Γερμανία, ο Philipp Reis παρουσιάζεται ευρέως ως ο εφευρέτης του τηλεφώνου, για μια συσκευή την οποία παρουσίασε το 1861.

Στην Ιταλία, διδάσκεται ότι ο Antonio Meucci, ένας μετανάστης από τη Φλωρεντία που ζούσε στη Νέα Υόρκη, εφηύρε το τηλέφωνο το 1871. Μάλιστα το 2002, κατόπιν πιέσεων από ομάδες Ιταλο-αμερικανών, η Βουλή των Αντιπροσώπων πέρασε ψήφισμα  το οποίο αναγνώριζε επίσημα τον Meucci σαν τον πραγματικό εφευρέτη του τηλεφώνου.

Η La Repubblica έγραψε μάλιστα ότι ο Bell ήταν ένας «πονηρός Σκωτσέζος» και ένας «σφετεριστής», που είχαν κλέψει την ιδέα του Meucci. Όμως το κοινοβούλιο του Καναδά –όπου ο Bell είχε ζήσει σαν νεαρός – απάντησε αναγνωρίζοντας τον Bell σαν τον εφευρέτη.