Οι θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας σε συνδυασμό με την επιστροφή του αγοραστικού ενδιαφέροντος Ελλήνων και ξένων επενδυτών, προϊδεάζουν για επικές χρηματιστηριακές μάχες. Οι περιπτώσεις της MIG και της Τράπεζας Αττικής, που τους τελευταίους λίγους μήνες είδαν τη χρηματιστηριακή τους αξία να υπερτετραπλασιάζεται, σε επίπεδα που σε καμία περίπτωση δεν συνάδουν με τα θεμελιώδη μεγέθη τους, αποτελούν χαρακτηριστικά τέτοια παραδείγματα αλλά και προπομπούς ίσως ανάλογων εξελίξεων και σε άλλες εταιρείες που θα περιέλθουν στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος. Οι απόπειρες επιθετικών εξαγορών, όπως συχνά συμβαίνει στο εξωτερικό, αναμένεται επίσης να πληθύνουν.
Αυτό εξηγούν κύκλοι της χρηματιστηριακής αγοράς αλλά και του επιχειρηματικού κόσμου, επισημαίνοντας ότι από τέτοια φαινόμενα είναι πιθανόν ακόμη και να «χαλάσουν δουλειές». Και αναφέρουν ως παραδείγματα του τελευταίου διαστήματος τον κίνδυνο αποθάρρυνσης στρατηγικών επενδυτών ενόψει της αύξησης κεφαλαίου της Τράπεζας Αττικής ή ενδεχόμενου εκτροχιασμού του σχεδίου εξυγίανσης της Ανώνυμης Ναυτιλιακής Εταιρείας Κρήτης. Στην περίπτωση της Τράπεζας Αττικής, το γεγονός ότι μέσα σε δύο μήνες η τιμή της μετοχής υπερπενταπλασιάστηκε από 0,06 ευρώ στις αρχές Δεκεμβρίου σε 0,32 ευρώ πριν από μία βδομάδα, ενώ η τράπεζα έχει αρνητική καθαρή θέση, αναφέρεται ως πιθανό αντικίνητρο για επενδυτές που θέλουν να συμμετάσχουν στην αύξηση κεφαλαίου της. Και αυτό διότι πολλοί διερωτώνται «αν τώρα που οι μετοχές στην ελεύθερη διασπορά είναι μόλις 1,9% υπάρχουν τέτοια φαινόμενα, τι θα συμβεί στο μέλλον κατά την πορεία προς την εξυγίανση;».
Στην περίπτωση της MIG, για τον έλεγχο της οποίας διαγκωνίζονται Τράπεζα Πειραιώς και συμφέροντα του ομίλου Μ. Ηλιόπουλου, το διακύβευμα είναι η ομαλή πορεία προς την απορρόφηση της ΑΝΕΚ από την Attica Group και η δημιουργία ενός από τους μεγαλύτερους ακτοπλοϊκούς ομίλους διεθνώς. Σε αυτή την περίπτωση, η μετοχή από 0,04 ευρώ εκτοξεύτηκε σε 0,23 ευρώ. «Αυτός ο διαγκωνισμός συμφερόντων όμως, όταν γίνεται με καθαρούς κανόνες και διαφάνεια, αποτελεί δομικό στοιχείο της ελεύθερης αγοράς», υπενθυμίζουν οι επαΐοντες.
Σε αυτή τη συγκυρία, λοιπόν, εγείρονται ερωτήματα για το κατά πόσον μετοχές με πολύ χαμηλή διασπορά (free float), και επομένως εύκολες να χειραγωγηθούν, πρέπει να παραμένουν εισηγμένες, όπως και για το πότε πρέπει να παρεμβαίνουν οι επόπτες, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και Χρηματιστήριο Αθηνών, ομοίως. Και αυτό διότι οι συμπεριφορές αυτές αναμένεται να πληθύνουν. Είτε πρόκειται για εταιρείες που απαιτούν εξυγίανση, είτε για εταιρείες όπου οι μέτοχοί τους βρίσκονται σε αντιπαράθεση, είτε, τέλος, για εταιρείες που η προοπτική εταιρικού μετασχηματισμού δημιουργεί προσδοκίες για υπεραξίες. Αξίζει να σημειωθεί πως η αξία συναλλαγών του Ιανουαρίου στο Χ.Α., όπου ο Γ.Δ. έχει υπερβεί τις 1.000 μονάδες ύστερα από χρόνια, έφτασε το 1,930 δισεκατομμύριο σημειώνοντας αύξηση κατά 67,42% από τον Δεκέμβριο.
Τι λένε λοιπόν για όλα αυτά οι επόπτες της αγοράς; «Οι υπηρεσίες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς παρακολουθούν και διερευνούν τις περιπτώσεις που υπάρχουν σημαντικά εταιρικά γεγονότα και έντονες διακυμάνσεις στην τιμή μετοχών, προκειμένου να εντοπίσουν και να αξιολογήσουν τυχόν ενδείξεις κατάχρησης αγοράς, χειραγώγησης ή εκμετάλλευσης προνομιακών πληροφοριών», εξηγούν πηγές της Επιτροπής.
«Στην περίπτωση τις Τράπεζας Αττικής, αυτή η παρακολούθηση είχε ξεκινήσει ήδη από τον Ιανουάριο, όταν παρατηρήθηκαν διακυμάνσεις στην τιμή της μετοχής», προσθέτουν επισημαίνοντας πως «εξ ορισμού μετοχές με μικρή διασπορά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες σε μεταβλητότητα και προς την τιμή και προς τον όγκο». Στις περιπτώσεις που ένα τέτοιο φαινόμενο γίνεται εντονότερο, τότε η Επιτροπή ακολουθεί συγκεκριμένες διαδικασίες, όπως έπραξε στην περίπτωση της Τράπεζας Αττικής». «Προχώρησε άμεσα σε πρόσθετες ενέργειες για τον εντοπισμό των συναλλαγών και των προσώπων που ενεπλάκησαν σε αυτές και συγχρόνως ζητήθηκε από την Τράπεζα Αττικής να ενημερώσει κατά πόσον υπήρξαν εξελίξεις οι οποίες δεν είχαν γίνει γνωστές. Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή ενεργεί με βάση την κείμενη νομοθεσία και την ευρωπαϊκή και διεθνή πρακτική, ιδίως δε σε σχέση με αποφάσεις για αναστολή διαπραγμάτευσης», αναφέρουν. «Ως προς το θέμα της διασποράς, είχαμε ήδη εντοπίσει το πρόβλημα και είμαστε ήδη σε συζητήσεις με το Χ.Α. προκειμένου να εξεταστεί η τροποποίηση του Κανονισμού για τις περιπτώσεις αυτές», πληροφορούν οι ίδιες πηγές.
Αλλες πηγές της Επιτροπής, με εικοσαετή εμπειρία και στον Κανονισμό του Χ.Α., θυμίζουν ότι έως και το 2017 προβλεπόταν η ειδική κατηγορία χαμηλής διασποράς, στην οποία εντάσσονταν εταιρείες με διασπορά μικρότερη του 15% ή του 10% μετά από εταιρικές πράξεις. «Πέραν της σήμανσης και του μηνύματος που δινόταν στην αγορά, η διαπραγμάτευση στη χαμηλή διασπορά γινόταν με την ειδική μέθοδο της δημοπρασίας με την οποία η τιμή οριστικοποιείται αφού τα μέλη του χρηματιστηρίου γνωρίζουν ήδη μια εκτιμώμενη τιμή και όγκο συναλλαγών», εξηγούν. Λόγω των απότομων ή σε άλλες περιπτώσεις «μη κανονικών», διακυμάνσεων μετοχών που διαπραγματεύονται με πολύ χαμηλή διασπορά, «ενδεχομένως να έχει έρθει η ώρα να εξεταστεί η επαναφορά αυτής της ειδικής κατηγορίας ή η υιοθέτηση άλλου τρόπου κανονιστικής αντιμετώπισης μη ορθολογικών φαινομένων κατά τον μηχανισμό διαμόρφωσης τιμής σε μετοχές που έχουν χαμηλή διασπορά και εμπορευσιμότητα, λαμβάνοντας υπόψη και την τυπολογία των περιπτώσεων κατάχρησης αγοράς», προτείνουν αυτές οι πηγές.
MIG
Σκληρό πόκερ για το μέλλον της Attica Group
Η σύγκρουση των δύο μεγαλύτερων μετόχων της MIG, πίσω από την οποία κρύβονται διαφορετικές στρατηγικές για το μέλλον της θυγατρικής της MIG, της ακτοπλοϊκής Attica Group, έχει οδηγήσει την τιμή της μετοχής από το χαμηλό δωδεκαμήνου των 0,0217 ευρώ στα 0,2350 ευρώ. Πρόκειται για άνοδο 1.082% ή υπερδεκαπλασιασμό της χρηματιστηριακής αξίας της MIG, η οποία βαρύνεται με χρέη άνω των 400 εκατομμυρίων, αλλά κατέχει την καταστατική πλειοψηφία της ελληνικής ακτοπλοϊκής. Με βασικό μέτοχο την Πειραιώς η διοίκηση της MIG συμφώνησε προ μηνών με την πιστώτριά της Strix να ανταλλάξει τις μετοχές που κατέχει στην Attica Group (79,38%) με χρέη 443 εκατομμυρίων. Η Strix θα καταστεί έτσι μέτοχος άνω του 90% στην Attica (κατέχει ήδη 12%). Ωστόσο, ο βασικός ανταγωνιστής της Attica Group, ο όμιλος Μάριου Ηλιόπουλου, που ελέγχει τη Seajets, εξαγοράζοντας ποσοστό άνω του 5% στη MIG επιχειρεί να αποτρέψει τη σχετική συμφωνία.
Η Πειραιώς αντέδρασε, αυξάνοντας το ποσοστό της από το 32% σε επίπεδα υψηλότερα του 33%, προχωρώντας υποχρεωτικά παράλληλα και σε δημόσια πρόταση για την εξαγορά των υπολοίπων μετοχών. Οι δύο πλευρές συνέχισαν και απ’ ό,τι φαίνεται συνεχίζουν να αγοράζουν μετοχές της MIG, έχοντας φθάσει η μεν Πειραιώς στο 53,5021% η δε πλευρά Ηλιόπουλου στο 10,69%. Οι αγορές σε τιμές ολοένα υψηλότερες οδήγησαν ήδη σε μια αύξηση του τιμήματος της δημόσιας πρότασης και πιθανόν να φέρουν κι άλλη, καθώς οι δύο πλευρές επιχειρούν να ελέγξουν την πλειοψηφία της γενικής συνέλευσης της MIG που θα γίνει στις 3 Μαρτίου.
TΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ
Η «απογείωση» και οι υποψίες χειραγώγησης
Καθώς η Τράπεζα της Ελλάδος, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η διοίκηση της Τράπεζας Αττικής επιχειρούν να εξυγιάνουν την τράπεζα προχωρώντας σε αύξηση κεφαλαίου 490 εκατομμυρίων και να προσελκύσουν προς τούτο στρατηγικό επενδυτή, μια μερίδα άγνωστων επί του παρόντος επενδυτών οδήγησε τη χρηματιστηριακή αποτίμηση της τράπεζας πλησίον των 500 εκατομμυρίων.
Ανοδος από τα χαμηλά δωδεκαμήνου στα υψηλά της τάξεως του 500%. Ακολούθησε διόρθωση στα επίπεδα των 300 εκατομμυρίων, ωστόσο με δεδομένο ότι οι μετοχές που βρίσκονται στην ελεύθερη διασπορά αντιστοιχούν μόλις στο 1,9%, η αγορά πλημμύρισε με υποψίες χειραγώγησης της μετοχής. Χειραγώγηση με κίνητρο, που στην αγορά λέγεται πως μπορεί να ήταν είτε η αποκομιδή αξίας υψηλότερης της πραγματικής ενόψει ενδεχόμενης εξόδου της τράπεζας από το Χρηματιστήριο, είτε η αποτροπή συμμετοχής της Thrivest, η οποία ελέγχει την Παγκρήτια, στην αύξηση κεφαλαίου, είτε η διασφάλιση των συμφερόντων υπαρχόντων μετόχων.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, εντοπίζοντας τον κίνδυνο, μετά την Ellington, να αποχωρήσει από το τραπέζι και η Thrivest, ανέλαβε κατά πληροφορίες πρωτοβουλία αποσύνδεσης της αύξησης κεφαλαίου, και των περί αυτής συμφωνιών μεταξύ μετόχων, από τη χρηματιστηριακή αξία της μετοχής. Και αυτό διότι η ΤτΕ επιχειρεί να διαμορφώσει έναν 5ο τραπεζικό πόλο προκειμένου να προάγει περαιτέρω τον ανταγωνισμό, εξυγιαίνοντας παράλληλα μικρότερες τράπεζες. Ωστόσο, το ερώτημα «γιατί δεν ανεστάλη η διαπραγμάτευση της μετοχής» ετέθη και συνεχίζεται να τίθεται επιτακτικά από πολλές πλευρές της αγοράς, που ανησυχούν για αντίστοιχα φαινόμενα στο μέλλον. Οπως εξηγούν στην «Κ» πηγές με ενδελεχή γνώση του κανονισμού του Χρηματιστηρίου, «η αναστολή διαπραγμάτευσης αποτελεί, διεθνώς, μέτρο προστασίας της αγοράς, το οποίο επιβάλλεται κυρίως από τους διαχειριστές (τα χρηματιστήρια), με τις εποπτικές αρχές να διατηρούν παράλληλη αρμοδιότητα.
Δεν παγιώνει απαραίτητα μια πρακτική, αλλά αντιμετωπίζει μια συγκεκριμένη κατάσταση, έκτακτα και προσωρινά». «Η διαπραγμάτευση αναστέλλεται όταν απειλούνται η ομαλή λειτουργία της αγοράς και τα συμφέροντα των επενδυτών. Ενδεικτικοί λόγοι αναστολής είναι η έλλειψη πληροφόρησης και ο κίνδυνος εξαπάτησης του κοινού, που δεν αποκλείεται να γίνεται και μέσω αθέμιτης παρέμβασης στον μηχανισμό διαμόρφωσης τιμής», αναφέρουν χαρακτηριστικά. Προσθέτουν δε πως «η αναστολή αποφασίζεται κάθε φορά έπειτα από αξιολογική κρίση, με βάση τα εκάστοτε περιστατικά και τις ειδικές συνθήκες».
«Κλουκίνας – Λάππας»
Οι κόντρες των μετόχων και η είσοδος του «λευκού ιππότη»
Η αντιπαράθεση του μετόχου μειοψηφίας Λουκά Σπεντζάρη με την οικογένεια Λάππα στην «Ι. Κλουκίνας – Ι. Λάππας» άνοιξε τον δρόμο στην Intracom Holdings για να αποκτήσει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο ακινήτων, με το οποίο «θα προικίσει» τη νεοσύστατη εταιρεία ακινήτων Intracom Properties, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα όχημα μέσω του οποίου θα είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Εν τω μεταξύ, οι μετοχές διπλασίασαν την αξία τους.
Πρόκειται για κλασική περίπτωση εξαγοράς, που εξουδετέρωσε την «ωρολογιακή βόμβα» της σύγκρουσης των δύο μετόχων δημιουργώντας παράλληλα υπεραξίες για τους μικρομετόχους. Στις 2 Φεβρουαρίου ανακοινώθηκε η πώληση του 27,61% της «Κλουκίνας – Λάππας» από τον Λουκά Σπεντζάρη στην Intracom Holdings, έναντι τιμήματος περίπου 9,99 εκατ. ευρώ. Ακόμη έγινε γνωστή η υπογραφή δεσμευτικού μνημονίου με την οικογένεια Λάππα για την πώληση εκ μέρους της ποσοστού 46,6%, έναντι 18,74 εκατ.
Η συναλλαγή με την οικογένεια Λάππα αναμένεται να κλείσει τους επόμενους μήνες και, μόλις ολοκληρωθεί, η Intracom Holdings που θα ελέγχει πλέον το 74,21% της εταιρείας θα πρέπει να προχωρήσει σε δημόσια πρόταση. Οι παραπάνω εξελίξεις οδήγησαν τη μετοχή από το χαμηλό δωδεκαμήνου του 0,46 ευρώ πάνω από 0,94 ευρώ τις τελευταίες ημέρες. Τα πρώτα σύννεφα στην «Κλουκίνας – Λάππας» είχαν εμφανιστεί στα τέλη 2019, όταν ο Λ. Σπεντζάρης παραιτήθηκε από αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος.
Τότε έγιναν γνωστοί οι πραγματικοί λόγοι της παραίτησης. Η ανοιχτή σύγκρουση με την οικογένεια Λάππα ήρθε τον Ιούνιο του 2021 στη γενική συνέλευση, όταν ο Λ. Σπεντζάρης έθεσε σειρά από ζητήματα για τη λειτουργία και διαχείριση της εταιρείας. Λίγους μήνες αργότερα η κόντρα μεταφέρθηκε στα δικαστήρια. Η «εκτόνωση» ήρθε μέσω της συμφωνίας με την Intracom Holdings, στόχος της οποίας είναι η αξιοποίηση των ακινήτων της «Κλουκίνας – Λάππας» που εισφέρει στη νέα θυγατρική της, Intracom Properties. Τα Mothercare και το Υδροηλεκτρικό Πάρκο θα περάσουν σε άλλες εταιρείες.