Μια αλληλουχία στοιχείων που – κατά την άποψή της – παραπέμπουν ευθέως στην ύπαρξη ποινικής ευθύνης πολιτικών προσώπων που είχαν την ευθύνη των σιδηροδρόμων, μια 19χρονη φοιτήτρια, που τραυματίστηκε σοβαρά βρισκόμενη στο 2ο βαγόνι της αμαξοστοιχίας των Τεμπών, στέλνει επί της ουσίας τον φάκελο της δικογραφίας στη Βουλή για διερεύνηση αφού αποτελεί μονόδρομο εκ των πραγμάτων πλέον για τους εισαγγελικές αρχές, εφόσον υπάρχουν ρητές αναφορές σε πολιτικά πρόσωπα να απευθυνθούν στο κοινοβούλιο.

‘Το ότι άπαντες οι ανωτέρω αρμόδιοι φορείς ήταν απολύτως ενήμεροι για την επικινδυνότητα της κατάστασης που επικρατούσε στο εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο αποτελεί γεγονός αυταπόδεικτο”, αναφέρει και συμπληρώνει: “….άπαντες οι αρμόδιοι φορείς αποποιούνται τον ευθυνών τους, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να μετακυλήσουν την ευθύνη τους, καθώς με πράξεις ή δια των παραλείψεών τους τυγχάνουν συνυπεύθυνοι για την τραγωδία αυτή. Αποτελεί χρέος της Δικαιοσύνης και των αρμοδίων Αρχών να επιληφθούν του ζητήματος και να διερευνήσουν την τέλεση των τελεσθέντων εις βάρος μου και εις βάρος των συνεπιβατών μου αδικημάτων”, είναι φράση της φοιτήτριας η οποία περιγράφει επίσης τη συγκλονιστική εικόνα “μιας κοπέλας, η οποία κατά την προσπάθειά της να εξέλθει του τραίνου ακρωτηριάστηκε, χάνοντας το ένα της πόδι”.

Η μηνυτήρια αναφορά

Η αναφορά υποβλήθηκε από τους δικηγόρους της Θόδωρο Μαντά και Λουκά Αποστολίδη και σε αυτή η νεαρή επιβάτιδα περιγράφει με σοκαριστικό τρόπο όσα βίωσε η ίδια και οι άλλοι επιβαίνοντες (στην πλειοψηφία τους φοιτητές) στο βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου. Όμως θέτει επί τάπητος με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο ζήτημα αναζήτησης ποινικών ευθυνών πολιτικών προσώπων. Συγκεκριμένα ζητά να διερευνηθούν 5 αδικήματα: Παράβασης καθήκοντος, κατ’ άρθρο 259 ΠΚ, επικίνδυνης παρέμβασης στη συγκοινωνία μέσων σταθερής τροχιάς, κατ’ άρθρο 291 ΠΚ, σωματικής βλάβης από αμέλεια, κατ’ άρθρο 314 ΠΚ, βαριάς σωματικής βλάβης, κατ’ άρθρο 310 ΠΚ, έκθεσης, κατ’ άρθρο 306 ΠΚ.

Η στοιχειοθέτηση

Στην αναφορά της η φοιτήτρια παραθέτει τα στοιχεία εκείνα που στοιχειοθετούν, κατά την κρίση της, την “αξιόποινη συμπεριφορά των υπαιτίων”:

Η πολιτική ηγεσία

Αποτελεί δε αυταπόδεικτο το γεγονός ότι οι αλλεπάλληλες παρατάσεις που υπογράφησαν επί της περιβόητης 717/2014 συμβάσεως ανάταξης του σιδηροδρομικού δικτύου, η κωλυσιεργία των αναδόχων εταιρειών και η πρωτοφανής για τα δεδομένα παραμέληση της Πολιτικής Ηγεσίας οδήγησαν στο να καθίστανται χιλιάδες επιβάτες των τραίνων που διέρχονται του σιδηροδρομικού δικτύου καθημερινά έρμαια του υψηλού ποσοστού πιθανότητας επέλευσης ατυχήματος. Η πραγματικότητα συνίσταται στο ότι, δυστυχώς, μια τραγωδία σαν αυτή της 28ης Φεβρουαρίου του έτους 2023 στα Τέμπη ήταν δυνατό να έχει επέλθει πολύ νωρίτερα και δη περισσότερες της μιας φορές, αφού το απαρχαιωμένο σιδηροδρομικό δίκτυο, το ελλιπώς ποιοτικά και ποσοτικά επανδρωμένο έμψυχο δυναμικό των υπαλλήλων του Ο.Σ.Ε. και η κωλυσιεργία των αρμοδίων φορέων προς ανάταξη αυτού θα οδηγούσαν με μαθηματική ακρίβεια στην επέλευση μιας τέτοιας τραγωδίας. Εντούτοις, ουδείς έδειξε να ενδιαφέρεται πραγματικά για την ασφάλεια και την εύρυθμη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου, του οποίου διέρχονται καθημερινά χιλιάδες συμπολίτες, με αποτέλεσμα να εκτίθενται άπαντες αυτοί σε κίνδυνο ζωής, ο οποίος δυστυχώς επήλθε.

Ειδικότερα, άπαντες οι αρμόδιοι φορείς, ήτοι οι υπάλληλοι του Ο.Σ.Ε., οι συμμετέχουσες στην Κοινοπραξία προς υλοποίηση του έργου ανάταξης του σιδηροδρομικού δικτύου εταιρείες, καθώς και η πολιτική ηγεσία, αν και γνώριζαν τους κινδύνους και την πιθανότητα ενός πολύνεκρου δυστυχήματος, λόγω του απαρχαιωμένου, εγκαταλειμμένου και κακοσυντηρημένου σιδηροδρομικού δικτύου, συναινούσαν στις παρατάσεις των συμβάσεων βλετίωσης, αναβάθμισης, ενίσχυσης και συντήρησης αυτού, εγκρίνοντας μάλιστα επιπλέον οικονομικές επιβαρύνσεις, δια της ανανεώσεως της σύμβασης 717/2014. Παράλληλα, όμως, αμελούσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα να λάβουν τα αναγκαία μέτρα προς αποφυγήν της διατάραξης της ασφάλειας των συγκοινωνιών και της προστασίας των επιβατών και των εργαζομένων στον Οργανισμό.

Οι υπουργοί

Ειδικότερα και ως προς την απόδοση ευθυνών στους αρμοδίους φορείς λεκτέα τα κάτωθι:

Ο Υπουργός και το Υπουργείο Μεταφορών έχουν την ευθύνη παρακολούθησης της λετιουργίας και του έργου τους. Ο Ο.Σ.Ε. διαχειρίζεται τις σιδηροδρομικές υποδομές της χώρας και εκτελεί έργα για την ανάτπυξη των υποδομών αυτών. Η ΕΡΓΟΣΕ, θυγατρική εταιρεία του Ο.Σ.Ε, διαχειρίζεται τα έργα του Ο.Σ.Ε. για την ανάπτυξη των γραμμών και των εγκαταστάσεων, ενώ παρέχει υπηρεσίες επίβλεψης και κατασκευής, καθώς και φέρει την ευθύνη διενέργειας απαλλοτριώσεων. Περαιτέρω, η ιταλική Hellenic Train S.A., η οποία περί το έτος 2017 απέκτησε το 100% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της ΕΕΣΤΥΥ, που έφερε την ευθύνη της συντήρησης του τροχαίου υλικού, είχε τηνε υθύνη της λειτουργίας και εκμετάλλευσης των σιδηροδρομικών μεταφορών και στην οποία έχουν ανατεθεί οι υποχρεώσεις δημόσιας υπηρεσίας στις επιβατικές μεταφορές. Έπειτα, στη ΓΑΙΟΣΕ ανήκει η αποκλειστική διαχείριση, αξιοποίηση και εμπορική εκμετάλλευση της ακίνητης σιδηροδρομικής περιουσίας, η ίδρυση λειτουργία και εκμετάλλευση εμπορευματικών κέντρων, η διαχείριση και η εκμετάλλευση διηροδρομικού τροχαίου υλικού, το οποίο συνήθως επινοικιάζει τις εταιρείες που εκτελούν μεταφορικό έργο. Επί απάντων των ανωτέρω, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμου (Ρ.Α.Σ.), η οποία ρυθμίζει και εποπτεύει τη λειτουργία της σιδηροδρομικής αγοράς, αδειοδοτεί σιδηροδρομικές εταιρείες, εγκρίνει την ασφάλεια του διαχειριστή υποδομής, πιστοποιεί φορείς υπευθύνους για τη συντήρηση σιδηροδρομικού υλικού και από το έτος 2013 έχει οριστεί ως αρμόδια Αρχή ασφαλείας και διαλειτουργικότητας του συστήματος, είναι δε υπεύθυνη για την τήρηση εθνικού μητρώου οχημάτων, αδειοδιτεί και πιστοποιεί τους μηχανοδηγούς και βεβαίως είναι υπεύθυνος εθνικός φορέας για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των επιβατών και των σιδηροδρομικών μεταφορών.

Αυτονόητο αποτελεί ότι πρέπει να διερευνηθεί, να αναζητηθεί και εν τέλει να αποδοθεί η αντίστοιχη ποινική ευθύνη στους ανωτέρω αρμοδίους φορείς, καθώς, καίτοι ήταν πλήρως ενημερωμένοι για την επικινδυνότητα της κατάστασης που επικρατούσε στο εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, αφενός αμελούσαν προκλητικά για τον εκσυγχρονισμό του, δια της υλοποίησης της 717/2014 συμβάσεως και αφετέρου ουδόλως ασκούσαν τη δέουσα εποπτεία και επιτήρηση του υλικού, του εξοπλισμού, των υποδομών και του έμψυχου δυναμικού που επάνδρωνε τους φορείς διαχείρισης και εποπτείας των τραίνων.

Υπαίτιοι

Σε ατομικό επίπεδο, επιβάλλεται να αναζητηθούν και εν τέλει να αποδοθούν οι αντίστοιχες ποινικές ευθύνες σε οιονδήποτε υπαίτιο εκ της έρευνας προκύψει, είτε ως φυσικός ή ηθικός αυτουργός, είτε ως συμμέτοχος στην τέλεση των αδικημάτων που τελέσθηκαν εις βάρος εμού, αλλά και των συνεπιβατών μου στο μοιραίο τραίνο που ενεπλάκη στην τραγωδία των Τεμπών την 28η Φεβρουαρίου του έτους 2023. Ενδεικτικά, υποδεικνύονται –ως μερικοί εκ των (συν)υπαιτίων- ο Επιθεωρητής του Ο.Σ.Ε., ο οποίος τοποθέτησε στη νυχτερινή βάρδια τον ήδη προφυλακισθέντα Σταθμάρχη της Λάρισας, καθώς και οι 2 σταθμάρχες που όφειλαν να είναι παρόντες έως ώρα 23:00 της 28ης-02-2023 και έφυγαν νωρίτερα, εγκαταλείποντας τη θέση τους, αποκρύπτοντας μάλιστα την πραγματική ώρα αποχώρησής τους από το σταθμό, σβήνοντας με διορθωτικό (μπλάνκο) την ώρα αποχώρησης που είχε καταχωρηθεί στο βιβλίο παράδοσης και παραλαβής του γραφείου κίνησης του ως άνω σταθμού.

Άπαντες οι ανωτέρω, δια των πράξεων ή των παραλείψεών τους, εξέθεσαν άπαντες τους επιβάτες του μοιραίου τραίνου “Intercity 62” σε κίνδυνο ζωής, καθιστώντας μας έτσι αβοήθητους, με αποτέλεσμα αυτού να προκληθεί ο θάνατος 57 τουλάχιστον επιβατών και η πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης εκατοντάδων επιβατών, μεταξύ των οποίων και εγώ η ίδια. Περαιτέρω, άπαντες οι ανωτέρω προκάλεσαν εξ αμελείας το θάνατο 57 επιβατών του ως άνω τραίνου, καθώς και την εξ αμελείας σωματική βλάβη εκατοντάδων επιβατών αυτού, μεταξύ των οποίων και εγώ.

Περαιτέρω, άπαντες οι ανωτέρω αναφερθέντες, με πράξεις και παραλείψεις τους, διατάραξαν την ασφάλεια της συγκοινωνίας μέσων σταθερής τροχιάς και δη του τραίνου “Intercity 62”, με αποτέλεσμα της διατάραξης αυτής τον θάνατο 57 τουλάχιστον επιβατών του αυτού τραίνου και τον βαρύτατο τραυματισμό των υπολοίπων, μεταξύ των οποίων και εγώ η ίδια.

Παράβαση καθήκοντος

Τέλος, οι αρμόδιοι φορείς, κατέχοντες πολιτικά αξιώματα και δη ο αρμόδιος Υπουργός και το Υπουργείο Μεταφορών & Υποδομών, παρενέβησαν το καθήκον που επιτάσσει η Υπηρεσία τους και δη την παρακολούθηση της λειτουργίας του εθνικού σιδηροδρομικού δικτύου, καίτοι ενήμεροι για την επικινδυνότητα της επικρατούσας κατάστασης, αποδεχόμενοι παράλληλα την υψηλή πιθανότητα –σε βαθμό απολύτου βεβαιότητας- επέλευσης ενός πολύνεκρου δυστυχήματος, όπως αυτό εν τέλει επήλθε την 28η Φεβρουαρίου του έτους 2023. Με αυτόν τον τρόπο, έβλαψαν υλικά, ηθικά και προφανώς σωματικά άπαντες τους επιβάτες του μοιραίου τραίνου.

Το ότι άπαντες οι ανωτέρω αρμόδιοι φορείς ήταν απολύτως ενήμεροι για την επικινδυνότητα της κατάστασης που επικρατούσε στο εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυου αποτελεί γεγονός αυταπόδεικτο. Ενδεικτικά, παραθέτω απόσπασμα της από 7-02-2023 ανακοίνωσης της Δημοκρατικής Ενωτικής Συνδικαλιστικής Κίνησης Σιδηροδρομικών (ΔΕΣΚ-Σ), στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ρητά ότι: “Άλλα δύο ατυχήματα τις προηγούμενες ημέρες προστέθηκαν στον μακρύ κατάλογο με τις Αμαξοστοιχίες 51 και 61 αντίστοιχα, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο το συνάδελφο Μηχανοδηγό αλλά και τους επιβάτες. Όσο δεν παίρνονται μέτρα προστασίας στους εργασιακούς χώρους και την ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων, τα ατυχήματα δεν έχουν τελειωμό. Είναι πλέον εξοργιστικό αυτά να αποτελούν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και να μην παίρνεται κανένα ουσιαστικό μέτρο, να μη δρομολογείται καμία βελτίωση στην υποδομή και λειτουργία, να μην ελέγχονται οι εμπλεκόμενοι φορείς και να μην αναζητούνται ευθύνες. Όπως οι προηγούμενες Κυβερνήσεις έτσι και η σημερινή, έχει άλλες προτεραιότητες και όχι την ασφαλή μετακίνηση των πολιτών. Αντιλαμβάνονται την ασφάλεια ως κόστος. Το Υπουργείο βρίσκει λεφτά για τις διάφορες εργολαβίες, αλλά για να ολοκληρωθούν επιτέλους οι σιδηροδρομικές υποδομές και τα συστήματα ασφαλούς κυκλοφορίας Ο Χ Ι ! “έχουν καιρό…κάποια στιγμή θα τελειώσουν”. Η ΡΑΣ επιλεκτικά παρεμβαίνει, αφήνοντας εκτεταμένα κενά και σοβαρές ελλείψεις στο απυρόβλητο. Διάφοροι φορείς, ΟΣΕ και HELLENIC TRAIN αλληλο-μεταφέρουν τις ευθύνες τους, αλλά κανείς στο τέλος δεν φταίει….Φταίνε τα φαινόμενα που είναι έντονα και πλημμυρίζει η γραμμή, φταίνε οι φωτιές που άφησαν καμένους κορμούς, φταίει το χιόνι, φταίνε οι άλλοι, φταίμε λίγο και εμείς […]”.

Προειδοποιήσεις

Την ασυγχώρητη και μοιραία παραμέληση των σιδηροδρομικών υποδομών από τους αρμοδίους φορείς κατέδειξε με τον πλέον παραστατικό τρόπο την 1η Νοεμβρίου 2022 η Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Έλξης, δια εξωδίκου δηλώσεως που απέστειλε στον ΟΣΕ, στο Υπουργείο Μεταφορών & Υποδομών, τη ΡΑΣ και τη “HELLENIC TRAIN”, η οποία μεταξύ άλλων ανέφερε:

“Με λύπη/προβληματισμό σας αναφέρουμε, ότι παρά τις διαρκείς επισημάνσεις μας, διαμαρτυρίες μας και πρωτίστως τις συνεχείς εκκλήσεις μας προς αποκατάσταση εντεινόμενων προβλημάτων του σιδηροδρομικού δικτύου, ότι – δυστυχώς- επιβεβαιώθηκαν οι φόβοι τραυματισμών που σας είχαμε εκφράσει. Διαπιστώνουμε διαρκώς την κακή κατάσταση της σιδηροδρομικής υποδομής, την έλλειψη συντήρησης της (που αποδεικνύεται από τις βραδυπορίες που καθημερινά δίνονται στους μηχανοδηγούς), την μη λειτουργία φωτοσημάτων και τηλεδιοίκησης εδώ και πολλά έτη, την μη λειτουργία του συστήματος ETCS (European Train Control System – του οποίου η θέση σε λειτουργία προστατεύει έναντι στο ανρθώπινο λάθος) η οποία δεν λειτούργησε ποτέ, παρά το γεγονός ότι έχει εγκατασταθεί στις μηχανές! […]”.

Πλέον τούτων, τον κώδωνα του κινδύνου ως προς τις παραλείψεις των αρμοδίων φορέων, επί της επιτήρησης και συντήρησης του σιδηροδρομικού δικτύου είχε κρούσει η Ρ.Α.Σ., η οποία πραγματοποίησε αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε πέντε αμαξοστοιχίες της “HELLENIC TRAIN S.A.”, που εκτελούσαν δρομολόγια στην προαστιακή γραμμή Αθηνών. Κατά τη διενέργεια των ελέγχων διαπιστώθηκαν παραβάσεις και επιβλήθηκαν πρόστιμα στη σιδηροδρομική επιχείρηση, με τα ευρήματα να αποκαλύπτουν καθυστέρηση επικαιροποιήσεων στα πιστοποιητικά ορισμένων μηχανοδηγών με ευθύνη της σιδηροδρομικής ως άνω εταιρείας.

Εκ των ανωτέρω, προκύπτει ότι άπαντες οι αρμόδιοι φορείς είχαν κατασταθεί κοινωνοί της τραγικής κατάστασης που επικρατούσε στις σιδηροδρομικές υποδομές του αντιστοίχου εθνικού δικτύου, δίχως, ωστόσο, να προβαίνουν στις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να αποφευχθεί ένα πολύνεκρο δυστύχημα, το οποίο, εν τέλει, επήλθε, την 28η Φεβρουαρίου του έτους 2023”