Η χρηματική δαπάνη αποτελεί πλέον το βασικό κριτήριο για την επιλογή τροφίμων, για δύο στους τρεις καταναλωτές, σύμφωνα με την κυλιόμενη έρευνα καταναλωτών του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η οποία, μεταξύ άλλων, αφορούσε την αντιλαμβανόμενη επίδραση των ανατιμήσεων στις καταναλωτικές συνήθειες στην Ελλάδα.
Οι πληθωριστικές τάσεις έχουν επηρεάσει τις συνήθειες των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων και αύξηση των εσόδων τους. Σύμφωνα με τον ΙΕΛΚΑ, υπάρχουν σημαντικές αλλαγές το τελευταίο διάστημα στις καταναλωτικές συνήθειες σε διάφορες περιοχές συμπεριφορών, οι οποίες αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στις ανατιμήσεις προϊόντων και υπηρεσιών.
Στα προηγούμενα χρόνια, το ποσοστό του αγοραστικού κοινού που αγόραζε βασικό κριτήριο τα χρήματα έφθανε το 30%, ενώ σε παρόντα χρόνο το ποσοστό ξεπερνά πια το 60%. Το συγκεκριμένο στοιχείο καταδεικνύει την έντονη ανησυχία του κοινού, που επιφέρει και την αλλαγή στην αγοραστική του συμπεριφορά.
Αύξηση έντασης εξοικονόμησης χρημάτων
Έντονη είναι η στροφή του αγοραστικού κοινού προς την εξοικονόμηση χρημάτων: Συνολικά τον τελευταίο χρόνο από τον Ιούλιο του 2022 και μετά, η χρηματική δαπάνη ήδη αποτελούσε το βασικό κριτήριο αγορών, αλλά η ένταση αυξήθηκε εντυπωσιακά στις τελευταίες μετρήσεις.
Είναι μεγαλύτερη είναι η πίεση στη μείωση των δαπανών για βασικές υπηρεσίες και λιγότερο για βασικά αγαθά.Το 54%, έναντι 55% τον Ιανουάριο του 2023, δήλωσε ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου.
Ακόμη, το 27%, έναντι 24% του Ιανουάριου, δήλωσε ότι έχει χρησιμοποιήσει χρήματα από τις αποταμιεύσεις του, προκειμένου να καλύψει τις αγορές του. Τέλος, το 17%, έναντι 11% τον Ιανουάριο, δήλωσε ότι έχει αυξήσει τον χρόνο εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημα του.
Έξι στους δέκα καταναλωτές δηλώνουν ότι οι δαπάνες τους φέτος θα είναι μειωμένες σε σχέση με πέρσι και αντίστοιχα, τέσσερις στους δέκα ότι θα είναι μειωμένη άνω του 50%. Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, τα στοιχεία δείχνουν κυρίως την «κακή ψυχολογία του αγοραστικού κοινού, δευτερευόντως ρεαλιστικές προβλέψεις».
Σε ό,τι αφορά το κυβερνητικό μέτρο του market pass, που συνεχίζει να βρίσκεται εν ισχύ, φαίνεται ότι έχει αφήσει ανεπηρέαστο το 72% του καταναλωτικού κοινού: Το 8% των καταναλωτών δηλώνει ότι ξοδεύει λιγότερα χρήματα, προφανώς αντικαθιστώντας μέρος της δαπάνης ιδίων χρημάτων με χρήματα από το market pass.
Το 21% δηλώνει ότι ξοδεύει περισσότερα χρήματα σήμερα, προσθέτοντας χρηματική δαπάνη μέσω του market pass στην ιδιωτική δαπάνη χρημάτων. Συνολικά, το μέτρο του market pass επέδρασε θετικά στην αγορά, αλλά σε μικρό βαθμό.