Οι οικονομικές επιδόσεις της Κίνας έχουν απογοητεύσει τόσο τους οικονομολόγους όσο και τους αναλυτές της Wall Street. Παρ’ όλα αυτά διατηρείται μια ελπίδα πως αυτό θα ωθήσει την κυβέρνηση σε μια προσπάθεια τόνωσης παρόμοια με αυτή του 2008. Έτσι θα αναζωογονούταν η εγχώρια ανάπτυξη και θα αποκαθίσταται η Κίνα ως βασική κινητήρια δύναμη της παγκόσμιας επέκτασης.
Πιθανότερο σενάριο όμως είναι η συνεχιζόμενη ασθενής ανάπτυξη. Το βασικότερο ερώτημα είναι το πόσο γρήγορα θα απομακρυνθεί η κυβέρνηση από τα μέτρα τόνωσης, κινούμενη προς μια ταχύτερη θεμελιώδη αναθεώρηση της αναπτυξιακής στρατηγικής της.
Οι αρνητικές οικονομικές επιδόσεις της Κίνας μπορούν να αποδοθούν σε δύο βασικούς παράγοντες. Αρχικά στην άτονη ανάκαμψη μετά τη χαλάρωση των αυστηρών περιορισμών για την Covid και στη συνέχεια στις πιο επίμονες και διαρθρωτικές προκλήσεις ανάπτυξης. Το τελευταίο είναι το αποτέλεσμα μιας οικονομικής στρατηγικής που ιστορικά βασιζόταν υπερβολικά σε ακίνητα, υψηλό τοπικό χρέος, αναποτελεσματικές κρατικές επιχειρήσεις, μεταποιητικές βιομηχανίες χαμηλού επιπέδου και διαδικτυακές πλατφόρμες για εγχώριους καταναλωτές.
Το συγκεκριμένο πρόβλημα έχει επιδεινωθεί από την υπερβολική εμπλοκή των ρυθμιστικών αρχών, τις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και τις χαμηλότερες εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων. Από την πλευρά τους οι κινεζικές αρχές ανακοίνωσαν μια σειρά μικρών νομισματικών, δημοσιονομικών και ρυθμιστικών παρεμβάσεων για την τόνωση της οικονομίας και των αγορών. Τα μέτρα αυτά όμως, κρίνονται ως αποσπασματικά και χωρίς καμία πειθώ.
Η Κίνα δεν αντιμετωπίζει μόνο αναπτυξιακές προκλήσεις αλλά και σημαντικά οικονομικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων θύλακων υψηλού χρέους που θα μπορούσαν εύκολα να μετατραπούν σε συστημικούς κινδύνους. Αυτό περιορίζει κάθε τόνωση. Τα νοικοκυριά γίνονται ολοένα και πιο προσεκτικά στις δαπάνες και η ανεργία των νέων εξακολουθεί να υφίσταται. Παράλληλα παραμένουν προβληματικές οι προοπτικές του εξωτερικού εμπορίου και των επενδύσεων. Υπάρχει μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι η οικονομική και χρηματοπιστωτική αποσύνδεση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ είναι πιθανό να συνεχιστεί. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να μειώσει τη συμβολή των εξαγωγών στην ανάπτυξη, να διαταράξει την εισαγωγή κρίσιμων βιομηχανικών εισροών, να υπονομεύσει τις άμεσες ξένες επενδύσεις και να κάνει τους επενδυτές χαρτοφυλακίου ακόμη πιο επιφυλακτικούς.
Έτσι είναι πιθανό οι κινεζικές αρχές να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν μόνο μικρά μέτρα τόνωσης, επιδιώκοντας να επικοινωνήσουν καλύτερα την πρόθεσή τους να επιταχύνουν τη μετάβαση σε νέους τομείς ανάπτυξης. Όμως αυτό το ανανεωμένο μοντέλο ανάπτυξης απαιτεί χρόνο και συνεπάγεται με δημιουργική καταστροφή.
Γίνεται αντιληπτό πως η Κίνα δεν επιστρέφει στον παλιό οικονομικό και χρηματοπιστωτικό της βιβλίο και η επιστροφή της ως ισχυρός μοχλός της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης είναι απίθανη στο άμεσο μέλλον. Οι οικονομικές επιδόσεις είναι πιθανό να παραμείνουν χαμηλές για το υπόλοιπο του 2023 και το πρώτο εξάμηνο του 2024.
