Στις 68 ανέρχονται οι ανώνυμες καταγγελίες προς την Επιτροπή Ανταγωνισμού για αντι – ανταγωνιστικές συμπεριφορές στην αγορά, οι οποίες έχουν αξιολογηθεί ως αξιόπιστες και άξιες προς διερεύνηση, σύμφωνα με το δελτίο που εξέδωσε η ανεξάρτητη αρχή.
Όπως είναι γνωστό η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει δημιουργήσει πλατφόρμα whistleblower (για την υποβολή ανώνυμων καταγγελιών), ενώ πρόσφατα δημιούργησε και νέα Πλατφόρμα Παροχής Ανώνυμων Πληροφοριών για Αναθέτουσες Αρχές, ώστε να υποβάλλονται καταγγελίες για παραβάσεις σε διαγωνισμούς δημοσίων έργων. Ήδη έχουν συγκεντρωθεί σωρεία καταγγελιών για παραβάσεις της νομοθεσίας για τον ανταγωνισμό, από τις οποίες οι 68 θα διερευνηθούν.
Από το 2021 έχει αρχίσει εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού, με σκοπό «την προώθηση του εργαλείου ανώνυμης πληροφόρησης και την ευαισθητοποίησή του για αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές με τον τίτλο “Ξεσκέπασε τα Καρτέλ – Ρίξε τις Τιμές”», ενώ η συγκεκριμένη διαφημιστική καμπάνια συνεχίστηκε και το 2022 με νέα εκστρατεία. Όπως επισημαίνεται στην έκδοση της ανεξάρτητης αρχής είναι αξιοσημείωτη «η αύξηση των προς έναρξη υποθέσεων μέσα στο 2022, η οποία έχει επιτευχθεί κυρίως λόγω της λειτουργίας της πλατφόρμας ανώνυμης πληροφόρησης whistleblowing, αποδεικνύοντας ότι η εμπιστευτική παροχή πληροφοριών αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για την Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΑ), και μπορεί να συμβάλλει καίρια στην επιτυχία των ερευνών της».
Η έρευνα για βασικά καταναλωτικά προϊόντα
Εν τω μεταξύ, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού προχώρησε στην επικαιροποίηση της έρευνας της Επιτροπής Ανταγωνισμού στον κλάδο παραγωγής, διανομής και εμπορίας βασικών καταναλωτικών ειδών και ιδίως ειδών διατροφής, καθώς και ειδών καθαριότητας και προσωπικής υγιεινής αναφορικά με την κατανομή της κάθετης διαπραγματευτικής ισχύος στην αγορά μεταξύ προμηθευτών και σούπερ μάρκετ σε κάθε μία από τις αλυσίδες εφοδιασμού.
Η έρευνα αυτή αφορά τα έτη 2020-2021 και τις εξής κατηγορίες προϊόντων: Ψωμί συσκευασμένο για τοστ, δημητριακά για πρωινό, ζυμαρικά, αλλαντικά, γιαούρτι και επιδόρπια γιαουρτιού, τυρί φέτα, όσπρια, καφές, αναψυκτικά, έτοιμο τσάι – ενεργειακά ποτά – σόδες, απορρυπαντικά ρούχων για πλύσιμο στο πλυντήριο σε οποιαδήποτε μορφή (σκόνη, ταμπλέτες και υγρή μορφή), χαρτί οικιακής χρήσης (υγείας, κουζίνας, χαρτομάντηλα, χαρτοπετσέτες), αλουμινόχαρτα/μεμβράνες/ αντικολλητικό χαρτί και σπορέλαιο και ελαιόλαδο.
Οι προμηθευτές φαίνεται ότι έχουν ισχυρή θέση έναντι των λιανεμπόρων στις περισσότερες περιπτώσεις. Επισημαίνεται χαρακτηριστικά ότι «αναφορικά με την κατανομή της κάθετης διαπραγματευτικής ισχύος στην αγορά μεταξύ προμηθευτών και σούπερ μάρκετ, παρατηρείται ότι στις περισσότερες από τις ερευνώμενες αγορές προϊόντος οι προμηθευτές κατέχουν την πρώτη θέση δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος της διαπραγματευτικής ισχύος στην αλυσίδα εφοδιασμού, με εξαίρεση τις εφοδιαστικές αλυσίδες των αλλαντικών, του γιαουρτιού και των επιδορπίων γιαουρτιού»
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η ανάλυση για την ισχύ των αλυσίδων σούπερ μάρκετ με βάση την ανάλυση της κάθετης διαπραγματευτικής ισχύος. Συγκεκριμένα «μία συγκεκριμένη επιχείρηση σούπερ μάρκετ κατέχει σημαντική θέση (1η ή 2η) στις 8 από τις 13 υπό έρευνα, αλυσίδες αξίας και συγκεκριμένα κατά σειρά στις αγορές 1) Γιαουρτιού και επιδορπίων γιαουρτιού, 2) Αλλαντικών, 3) Δημητριακών για πρωινό, 4) τυριού φέτας, 5) μεμβράνης / αλουμινόχαρτου / αντικολλητικού χαρτιού, 6) ψωμιού του τοστ, 7) μη αλκοολούχων ποτών/ αναψυκτικών και 8) καφέ».
Επίσης τρεις αλυσίδες ελέγχουν στην αγορά των οσπρίων το 73%, του καφέ το 74%, των μη αλκοολούχων ποτών / αναψυκτικών το 71%, στην αγορά του χαρτιού οικιακής χρήσης το 68%, στην αγορά της μεμβράνης / αλουμινόχαρτου / αντικολλητικού χαρτιού το 67%, των ζυμαρικών το 51%, του συσκευασμένου ψωμιού για τοστ το 48%, των δημητριακών πρωινού το 41%, των απορρυπαντικών ρούχων το 37%, του τυριού φέτα το 33%, του ελαιολάδου και του σπορελαίου το 23%, ενώ η ιδιωτική ετικέτα στις αγορές του γιαουρτιού και των επιδόρπιων γιαουρτιού και των αλλαντικών αποσπά το 30% και το 26% αντίστοιχα.
Όπως επισημαίνει η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού στις αγορές των ζυμαρικών (αθροιστικά 68%), απορρυπαντικών ρούχων (αθροιστικά 66%) και ελαιολάδου- σπορελαίου (αθροιστικά 39%) και οι δύο leaders είναι προμηθευτές. Δεν υπάρχει καμία αγορά στην οποία και οι δύο κεντρικές επιχειρήσεις να είναι σούπερ μάρκετ.
Οι αγορές στις οποίες η διαπραγματευτική δύναμη μεταξύ της 1ης και 2ης προμηθευτικής επιχείρησης διαφέρει σημαντικά είναι των: 1) οσπρίων (65%), 2) του καφέ (63%), 3) των μη αλκοολούχων ποτών / αναψυκτικών (59%), 4) του χαρτιού οικιακής χρήσης (54%) και 5) ) των μεμβράνης/ αλουμινόχαρτου/ αντικολλητικού χαρτιού (49%)..